Zamknij

Niepodległa od 100 lat. Historia tamtych dni na terenie Ziemi Węgrowskiej

09:44, 11.11.2018 Radosław Łuszczyński Aktualizacja: 10:20, 11.11.2018
Skomentuj

"Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości
nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości” 

                                                                                                                  Józef Piłsudski 

11 listopada 1918 roku w miejscowości Compiegne doszło  do  podpisania zawieszenia  broni  na  froncie zachodnim oraz kapitulacji Niemiec. Dzień  wcześniej 10 listopada 1918 roku po wielu tygodniach starań różnych stronnictw politycznych do Warszawy przybył zwolniony z Magdeburga Józef  Piłsudski. Wszystkie stronnictwa polityczne zarządzały od Rady Regencyjnej przekazania władzy komendantowi, która podporządkowała się  Piłsudskiemu, a następnie dekretem z 11 listopada 1918  roku oddała mu naczelne dowództwo nad wojskiem. Dzień ten uznaje się za symboliczną datę odrodzenia państwa, chociaż dopiero trzy dni później 14 listopada Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu rządy cywilne. Po ponad stuletniej niewoli naród polski uświadomił sobie w całej pełni odzyskanie niepodległości. W kościołach odbywały się  nabożeństwa dziękczynne, które  kończyły się uroczystymi pochodami ze sztandarami narodowymi. Śpiewano patriotyczne pieśni. Odbudowa państwa polskiego była następstwem pomyślnej koniunktury międzynarodowej oraz wytrwałości i ofiarności kilku pokoleń Polaków, które nigdy nie porzuciło marzeń o odzyskaniu niepodległości. Przedrozbiorowa generacja polskich patriotów przekazywała nowym pokoleniom przywiązanie do języka i tradycji, szerokorozumianej kultury, która to wobec ograniczeń politycznych i gospodarczych odegrała istotną rolę w utrzymaniu świadomości narodowej Polaków. Mimo trwającej 123 lata niewoli, krwawo stłumionych insurekcji, represji politycznych, nasilającej się polityki rusyfikacji i germanizacji, nie udało się zaborcom utrącić naszego ducha narodowego i zatrzymać naszych dążeń niepodległościowych. Dążenia te miały oparcie w poszanowaniu idei wolnościowych
a przede wszystkim silne oparcie w tradycji polskiej państwowości. 

Ziemia węgrowska - trudne  początki  niepodległej

Położenie ekonomiczne i polityczne, w którym znalazła się Polska w 1918 roku było bardzo złe. Brak scentralizowanej władzy i konstytucji, rewizjonistyczna polityka Niemiec względem traktatu wersalskiego oraz  brak aprobaty Rosji dla wschodnich ziem II RP, to tylko wierzchołek   problemów przed którymi stanęło młode państwo. Z wieloma problemami odrodzonego państwa musiała się również zmierzyć społeczność Węgrowa. Miasto i okoliczne wioski poniosły w  skutek okupacji niemieckiej znaczne straty materialne. W czasie wojny na terenie powiatu  zniszczono 1402 budynki mieszkalne i gospodarcze. Poważne straty w zasiewach oraz pogłowiu zwierząt hodowlanych spowodowała rabunkowa  gospodarka niemiecka. 

Podstawowym zadaniem tworzących się władz miasta, było usprawnienie aparatu administracyjnego. Pod koniec 1918 roku obowiązki komisarza ludowego w Węgrowie z nominacji Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie sprawował Konstanty Kosobudzki. Na początku  1919 roku zmienił go starosta powiatowy Włodzimierz Karyłowski.  Do kompetencji starosty należały sprawy polityczne, bezpieczeństwa i porządku  publicznego. Na terenie powiatu reprezentował rząd i był szefem administracji ogólnej. Istotnym elementem odrodzonego państwa polskiego było  zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa. W grudniu 1918 roku starosta węgrowski powołał policję komunalną. Komendantem nowo powstałego  organu  bezpieczeństwa został Leśniewski. W mieście, równolegle do policji komunalnej, działała również milicja ludowa powstała w marcu  
1919 roku na wniosek działaczy PPS. Na jej dowódcę powołano  obrońcę  sądowego  Wrocisława Kazimierza Czapskiego. 

Po zakończeniu I wojny światowej granice powiatu węgrowskiego nie zmieniły  się.. Powiat znalazł się w  granicach administracyjnych województwa  lubelskiego co z racji bardzo dużej odległości od Lublina spowodowało znaczne problemy dla urzędów znajdujących się na terenie  powiatu, oraz dla samych jego mieszkańców. Według danych spisu powszechnego przeprowadzonego w 1921 roku, ziemie powiatu węgrowskiego  zamieszkiwało ponad 82 tyś. osób.

Jednym z najważniejszych zadań, które stanęły przed władzami powiatu była konieczność przygotowania i przeprowadzenia wyborów parlamentarnych. W myśl nowej ordynacji wyborczej po raz pierwszy  mogli zagłosować wszyscy obywatele polscy  którzy w  dniu głosowania  ukończyli  21 rok życia, w tym także  kobiety. 26 stycznia 1919 roku odbyły się  w Królestwie  i Galicji  Zachodniej  wybory do jednoizbowego  Sejmu  Ustawodawczego. Z  Królestwa  wybrano 226 posłów Na terenie  powiatu , jak również  całego  kraju, spośród  partii  największy  sukces  odniosła  Narodowa Demokracja  uzyskując 71,2 % głosów.     

                                                                                                            Radosław  Łuszczyński     

(Radosław Łuszczyński)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%