"Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości
nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości”
Józef Piłsudski
11 listopada 1918 roku w miejscowości Compiegne doszło do podpisania zawieszenia broni na froncie zachodnim oraz kapitulacji Niemiec. Dzień wcześniej 10 listopada 1918 roku po wielu tygodniach starań różnych stronnictw politycznych do Warszawy przybył zwolniony z Magdeburga Józef Piłsudski. Wszystkie stronnictwa polityczne zarządzały od Rady Regencyjnej przekazania władzy komendantowi, która podporządkowała się Piłsudskiemu, a następnie dekretem z 11 listopada 1918 roku oddała mu naczelne dowództwo nad wojskiem. Dzień ten uznaje się za symboliczną datę odrodzenia państwa, chociaż dopiero trzy dni później 14 listopada Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu rządy cywilne. Po ponad stuletniej niewoli naród polski uświadomił sobie w całej pełni odzyskanie niepodległości. W kościołach odbywały się nabożeństwa dziękczynne, które kończyły się uroczystymi pochodami ze sztandarami narodowymi. Śpiewano patriotyczne pieśni. Odbudowa państwa polskiego była następstwem pomyślnej koniunktury międzynarodowej oraz wytrwałości i ofiarności kilku pokoleń Polaków, które nigdy nie porzuciło marzeń o odzyskaniu niepodległości. Przedrozbiorowa generacja polskich patriotów przekazywała nowym pokoleniom przywiązanie do języka i tradycji, szerokorozumianej kultury, która to wobec ograniczeń politycznych i gospodarczych odegrała istotną rolę w utrzymaniu świadomości narodowej Polaków. Mimo trwającej 123 lata niewoli, krwawo stłumionych insurekcji, represji politycznych, nasilającej się polityki rusyfikacji i germanizacji, nie udało się zaborcom utrącić naszego ducha narodowego i zatrzymać naszych dążeń niepodległościowych. Dążenia te miały oparcie w poszanowaniu idei wolnościowych
a przede wszystkim silne oparcie w tradycji polskiej państwowości.
Ziemia węgrowska - trudne początki niepodległej
Położenie ekonomiczne i polityczne, w którym znalazła się Polska w 1918 roku było bardzo złe. Brak scentralizowanej władzy i konstytucji, rewizjonistyczna polityka Niemiec względem traktatu wersalskiego oraz brak aprobaty Rosji dla wschodnich ziem II RP, to tylko wierzchołek problemów przed którymi stanęło młode państwo. Z wieloma problemami odrodzonego państwa musiała się również zmierzyć społeczność Węgrowa. Miasto i okoliczne wioski poniosły w skutek okupacji niemieckiej znaczne straty materialne. W czasie wojny na terenie powiatu zniszczono 1402 budynki mieszkalne i gospodarcze. Poważne straty w zasiewach oraz pogłowiu zwierząt hodowlanych spowodowała rabunkowa gospodarka niemiecka.
Podstawowym zadaniem tworzących się władz miasta, było usprawnienie aparatu administracyjnego. Pod koniec 1918 roku obowiązki komisarza ludowego w Węgrowie z nominacji Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie sprawował Konstanty Kosobudzki. Na początku 1919 roku zmienił go starosta powiatowy Włodzimierz Karyłowski. Do kompetencji starosty należały sprawy polityczne, bezpieczeństwa i porządku publicznego. Na terenie powiatu reprezentował rząd i był szefem administracji ogólnej. Istotnym elementem odrodzonego państwa polskiego było zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa. W grudniu 1918 roku starosta węgrowski powołał policję komunalną. Komendantem nowo powstałego organu bezpieczeństwa został Leśniewski. W mieście, równolegle do policji komunalnej, działała również milicja ludowa powstała w marcu
1919 roku na wniosek działaczy PPS. Na jej dowódcę powołano obrońcę sądowego Wrocisława Kazimierza Czapskiego.
Po zakończeniu I wojny światowej granice powiatu węgrowskiego nie zmieniły się.. Powiat znalazł się w granicach administracyjnych województwa lubelskiego co z racji bardzo dużej odległości od Lublina spowodowało znaczne problemy dla urzędów znajdujących się na terenie powiatu, oraz dla samych jego mieszkańców. Według danych spisu powszechnego przeprowadzonego w 1921 roku, ziemie powiatu węgrowskiego zamieszkiwało ponad 82 tyś. osób.
Jednym z najważniejszych zadań, które stanęły przed władzami powiatu była konieczność przygotowania i przeprowadzenia wyborów parlamentarnych. W myśl nowej ordynacji wyborczej po raz pierwszy mogli zagłosować wszyscy obywatele polscy którzy w dniu głosowania ukończyli 21 rok życia, w tym także kobiety. 26 stycznia 1919 roku odbyły się w Królestwie i Galicji Zachodniej wybory do jednoizbowego Sejmu Ustawodawczego. Z Królestwa wybrano 226 posłów Na terenie powiatu , jak również całego kraju, spośród partii największy sukces odniosła Narodowa Demokracja uzyskując 71,2 % głosów.
Radosław Łuszczyński
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz