freepik.com
Kwalifikacje w Formule 1 są niezwykle ważnym elementem każdego weekendu wyścigowego, decydując o kolejności na starcie do głównego wyścigu. To one determinują, jak kierowcy ustawią się na polach startowych. Co tym samym często wpływa na strategię i przebieg całego wyścigu.
Kwalifikacje w Formule 1 są podzielone na trzy części: Q1, Q2 i Q3. W pierwszej sesji (Q1), która trwa 18 minut, biorą udział wszyscy kierowcy. Na koniec tej części, pięciu najwolniejszych odpada i ich pozycje startowe są ustalane na podstawie uzyskanych czasów. Druga sesja (Q2) trwa 15 minut i uczestniczy w niej 15 najszybszych kierowców z Q1. Po jej zakończeniu kolejnych pięciu najwolniejszych odpada, a ich pozycje startowe są również ustalane na podstawie czasów. Ostateczna sesja (Q3) trwa 12 minut i bierze w niej udział 10 najszybszych kierowców z Q2. Kierowca, który uzyska najlepszy czas w Q3, zdobywa pole position, a pozostali ustawiają się na starcie według uzyskanych czasów.
Do 2022 roku obowiązywała zasada, że kierowcy, którzy awansowali do Q3, musieli startować na oponach, na których uzyskali swój najlepszy czas w Q2. Obecnie jednak zespoły mają pełną dowolność wyboru opon na start wyścigu, co daje więcej możliwości strategicznych. W sezonie 2023 testowano nowy format, w którym w każdej z trzech części kwalifikacji (Q1, Q2 i Q3) obowiązkowe było używanie różnych mieszanek opon: twardych, średnich i miękkich. Ta zmiana miała na celu oszczędzanie opon i mogła być wprowadzona na stałe od sezonu 2024.
W momencie rozpoczęcia kwalifikacji samochody znajdują się w tzw. parku zamkniętym, co oznacza, że żadne zmiany w ich ustawieniach nie są dozwolone do końca wyścigu. W praktyce oznacza to, że zespoły muszą znaleźć kompromis między ustawieniami optymalnymi dla pojedynczego okrążenia kwalifikacyjnego a ustawieniami najlepszymi na długim dystansie wyścigu. Ostateczne decyzje co do konfiguracji samochodu są podejmowane po zakończeniu ostatniej sesji treningowej.
Kluczowym elementem kwalifikacji jest strategia dotycząca opon. Każda ekipa ma do dyspozycji określoną liczbę zestawów opon na weekend wyścigowy i musi odpowiednio nimi zarządzać. Na kwalifikacje zazwyczaj pozostaje siedem świeżych kompletów opon. Zespoły muszą zdecydować, ile przejazdów na świeżych oponach wykonać w każdej sesji, aby maksymalizować swoje szanse na awans do kolejnej części kwalifikacji. W Q1 zazwyczaj stosuje się dwa przejazdy na świeżych oponach, w Q2 dwa przejazdy na nowych oponach, a w Q3 pierwszy przejazd jest często wykonywany na używanych oponach, a drugi na nowych.
Kwalifikacje w Formule 1 mają istotne znaczenie nie tylko dla samych zespołów i kierowców, ale także na zakłady bukmacherskie. Wyniki poszczególnych sesji kwalifikacyjnych mogą znacząco wpłynąć na kursy oferowane przez bukmacherów, gdyż pozycja startowa często determinuje szanse kierowcy na osiągnięcie wysokiego miejsca w wyścigu. Dlatego osoby obstawiające wyniki Formuły 1 zazwyczaj bardzo uważnie śledzą kwalifikacje, aby lepiej ocenić potencjalne scenariusze.
